Με τρία βραβεία στο φεστιβάλ των Καννών, ένα από τα οποία και η Χρυσή
Κάμερα, με το Μέγα Βραβείο Κριτικής Επιτροπής στο Sundance Film Festival, με
τέσσερις υποψηφιότητες για Όσκαρ, ανάμεσα στις οποίες αυτή για την Καλύτερη
Ταινία, και με διθυραμβικά σχόλια από τους μεγαλύτερους κριτικούς, τα
Μυθικά Πλάσματα του Νότου είναι σίγουρα μια από τις πιο αξιοσημείωτες ταινίες, αν όχι
των τελευταίων ετών, τουλάχιστον της χρονιάς.
Πλοκή: Βρισκόμαστε στο Δέλτα του Μισισίπι, σε μια περιοχή που
λέγεται, και μοιάζει με Μπανιέρα, αποκομμένη από τον Δυτικό "κακό"
πολιτισμό, με τους δικούς της ρυθμούς και νοοτροπία. Εκεί μεγαλώνει η 6χρονη
Χασπάπι με τον πατέρα της, που προσπαθεί να την γαλουχήσει με σκληρότητα, ώστε
να μπορεί να επιβιώσει όταν αυτός δεν θα είναι εκεί. Η Χασπάπι αφουγκράζεται
την φύση και τις καρδιές των ζώων και νιώθει ότι έρχεται η καταστροφή. Οι πάγοι
λιώνουν, ο πατέρας αρρωσταίνει, η Μπανιέρα πλημμυρίζει και ένα κοπάδι
προϊστορικών βισώνων κατευθύνεται προς την ζωή της μικρής κοινωνίας
ισοπεδώνοντας τα πάντα στο πέρασμα του.
Ο σκηνοθέτης Μπεν Ζάιτλιν κάτι κάνει πολύ σωστά. Μπλέκει πραγματικότητα και
φαντασία, ωμότητα και παιδικότητα, καταστροφή και αναγέννηση και συνθέτει ένα
παραμύθι για την ωρίμανση, την ζωή και τον θάνατο, ιδωμένο πάντα από το πρίσμα
ενός παιδιού. Η Χασπάπι βλέπει την αλλαγή στην φύση και την συνδυάζει με την αλλαγή
στην ζωή της που θα επέλθει με τον θάνατο του πατέρα της. Καταλαβαίνει τον
κόσμο με έναν πρωτόγονο τρόπο και σχηματίζει απλές θεωρίες που τελικά είναι
παραπάνω από αληθινές. Καταλαβαίνει τί σημαίνει να σταματά η καρδιά, να
πεθαίνουν τα ψάρια, να ζει την καταστροφή. Αλλά μετά την κατανόηση έρχεται η
ωρίμανση και η Χασπάπι γίνεται σκληρή, άντρας, όπως την λέει ο πατέρας της.
Αυτός με την σειρά του, ένας άνθρωπος που επιβιώνει και αρνείται να παραιτηθεί
από όσα αγαπάει, δείχνει την αγάπη του με τον δικό του τρόπο και δεν
πλησιάζεται εύκολα. Δύο χαρακτήρες. Ο ένας εύπλαστος και "άγραφος"
σαν κενό χαρτί. Κι ο άλλος αμετακίνητος σαν βράχος, γεμάτος χαρακιές. Δύο
χαρακτήρες, ο ένας η ζωή κι ο άλλος ο θάνατος. Τελικά όμως βρίσκεται η χρυσή
τομή και αυτοί οι δύο μοιάζουν ίδιοι.
Αυτό είναι που κάνει τόσο μοναδική αυτήν την ταινία. Ο σκηνοθέτης καταφέρνει
με απλές αλληγορίες να μιλήσει για τα πιο δύσκολα πράγματα. Μπερδεύει το
αληθινό με το φανταστικό, σε σημείο πολλές φορές να μην μπορείς να ξεχωρίσεις
τις δύο διαστάσεις. Αλλά στο τέλος, περνάει ένα ξεκάθαρο μήνυμα, λύνει κάθε
μυστήριο που χρειάζεται λύση και αφήνει στην κρίση του κάθε θεατή το
αποτέλεσμα. Βάζει όμως κάποιες άνω τελείες, που τελικά δεν έχουν σημασία γιατί
ακριβώς σημασία έχει το μήνυμα.
Οι αλληγορίες γίνονται εικόνες με χρώματα, φως και σκοτάδι, πλάνα γεμάτα άλλοτε
ζωή και άλλοτε καταστροφή. Είναι πολύ σημαντικό ένας σκηνοθέτης να μιλά με τις
εικόνες και όχι με τους διαλόγους και στην προκειμένη ταινία οι εικόνες παίζουν
εξίσου σημαντικό ρόλο με τους πρωταγωνιστές. Η μικρή Quvenzhane Wallis, στον
ρόλο της Χασπάπι, αποδεικνύει ότι ένα μεγάλο ταλέντο μπορεί να κρύβεται στα πιο
απίθανα μέρη και ο πατέρας της, Dwight Henry ανταποκρίνεται καλύτερα και από
τους βραβευμένους ηθοποιούς του Χόλιγουντ, σε έναν πολύ απαιτητικό ρόλο. Οι
υπόλοιποι χαρακτήρες ξετυλίγονται αριστοτεχνικά και συνεισφέρει ο καθένας με
έναν μοναδικό τρόπο στην πλοκή.
Παρακολουθώντας τα
Μυθικά Πλάσματα του Νότου μου ήρθαν στο μυαλό εικόνες
κοντινές από την Ορλεάνη και την Ιαπωνία. Και σκέφτηκα ότι σε μια εποχή με
περιβαλλοντική και κοινωνική κρίση όπως η σημερινή, μια ταινία που θίγει τόσο
αληθινά και τα δύο αυτά θέματα δεν είναι πλέον μόνο μια απλή ταινία. Γνώμη μου.
Εσείς δεν έχετε απλά να την δείτε και να μου πείτε.
